Fizička lica koja su u 2023. godini ostvarila dohodak preko 4.269.564 dinara, imaju obavezu da do 15. maja Poreskoj upravi podnesu poresku prijavu za godišnji porez na dohodak građana i plate poresku obavezu po osnovu dohotka ostvarenog u prošloj godini. Reč je o „ekstra porezu“ koji jednom godišnje plaćaju praktično svi oni koji imaju neto zaradu veću od proseka.
Ukoliko poreski obveznik do navedenog datuma ne podnese poresku prijavu, Poreska uprava će protiv poreskog obveznika nadležnom prekršajnom sudu podneti zahtev za pokretanje prekršajnog postupka.
Poreski obveznici godišnjeg poreza na dohodak građana su: rezidenti (oni koji su dohodak ostvarili u Srbiji i u drugim državama) i nerezidenti (dohodak ostvaren u Srbiji).
Na osnovu zvaničnih podataka Republičkog zavoda za statistiku, godišnja prosečna zarada bez poreza i doprinosa u Srbiji u 2023. iznosila je 1.423.188 dinara.
Obratite pažnju - unapred popunjena poreska prijava
Novina od 2023. godine je to da se godišnji porez na dohodak građana na prihode ostvarene u prethodnoj godini obračunava i plaća po sistemu samooporezivanja, a ne po rešenju poreskog organa kako je to bilo ranije.
Prema toj izmeni, Poreska uprava Republike Srbije je ta koja poreskim obveznicima unapred daje popunjenu poresku prijavu, vodeći se raspoloživim podacima iz službenih evidencija o prihodima građana. Shodno tome, ona fizička lica koja su u 2023. godini ostvarila dohodak viši od 4.269.564 dinara neto, dužna su da najkasnije do 15. maja na portalu ePorezi provere podatke u unapred popunjenoj poreskoj prijavi i tako podnesu prijavu. Ukoliko se iskazani podaci Poreske uprave ne slažu sa podacima koje fizičko lice ima, u tom slučaju je fizičko lice, odnosno poreski obveznik, dužan da samostalno izvrši eventualne korekcije. Tako korigovanu prijavu na istom tom mestu treba da podnese prihvatanjem opcije „Potpiši i podnesi“.
Ukoliko poreski obveznik do 15. maja sam ne podnese poresku prijavu, Poreska uprava će to učiniti umesto njega. Poreska prijava se po novom pravilu podnosi isključivo u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave ePorezi. U onim slučajevima u kojima Poreska uprava nije pripremila unapred popunjenu poresku prijavu i postavila je na portal ePorezi, poreski obveznici koji su u 2023. godini ostvarili dohodak viši od 4.269.564 dinara neto, u obavezi su da sami popune i podnesu poresku prijavu takođe u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave, najkasnije do 15. maja.
Da bi pristupio portalu Poreske uprave, poreski obveznik mora da poseduje Kvalifikovani elektronski sertifikat, a ukoliko ga ne poseduje, može da ovlasti drugo fizičko lice (rezidenta Srbije) koji ima kvalifikovani elektronski sertifikat.
Korisničko uputstvo za podnošenje poreske prijave o obračunatom godišnjem porezu na dohodak građana pogledajte OVDE.
Kako se zapravo izračunava iznos godišnjeg poreza na dohodak građana?
Dohodak za oporezivanje je razlika između ostvarenog dohotka i neoporezivog iznosa. Od ostvarenog dohotka u toku godine najpre se odbija gore navedeni neoporezivi iznos 4.269.564 dinara. Zatim se od dohotka za oporezivanje odbijaju lični odbici.
Za poreskog obveznika lični odbitak je – 40% prosečne godišnje zarade (u 2023. godini je 569.275 dinara), dok je za izdržavanog člana porodice -15% prosečne godišnje zarade (u 2023. po članu porodice 213.478 dinara). Ovde je važno uzeti u obzir to da iznos ličnih odbitaka može biti maksimalno 50% dohotka za oporezivanje.
Dodatno, za one obveznike koji poslednjeg dana kalendarske godine za koju se utvrđuje porez, imaju manje od 40 godina života, zbir pojedinih stavki godišnjeg dohotka umanjuje se za iznos tri prosečne godišnje zarade po zaposlenom, isplaćene u Srbiji u godini za koju se utvrđuje porez.
Sledi obračun osnovice godišnjeg poreza odnosno razlike između dohotka za oporezivanje i ličnih odbitaka. Godišnji porez na dohodak se plaća po dve osnovice: osnovica na koju se plaća porez od 10% i osnovica na koju se plaća porez od 15%.
Dobijeni iznos predstavlja godišnji porez na dohodak građana koji određeno lice treba da plati za minulu kalendarsku godinu.